Quán nước vỉa hè (Tạp văn)

            Có lẽ không đâu như Hà Nội lại nhiều quán nước vỉa hè đến vậy. Hầu như bất cứ hè phố, hè ngõ nào cũng xuất hiện một quán nước. Và cách thức xuất hiện của nó đa phần giống nhau. Một góc hè, trong một con ngõ hay dưới gốc cây hoặc bất cứ chỗ nào trống thuận tiện và đa phần đều cơ động chứ không cố định tuyệt đối. Sự tạm bợ của quán nước đã thành truyền thống. Nhưng theo truyền thống thì nó lại là một nghề trụ được bền vững ở Hà Nội.

            Những năm bảy mươi các quán nước Hà Nội đều được gọi là quán nước chè chén. Sở dĩ gọi như vậy vì chủ đạo của các quán nước vỉa hè này bán nước trà. Tất nhiên cũng còn dăm bảy mặt hàng khác nhưng nước trà là số một. Cho đến tận bây giờ tôi vẫn không hiểu tại sao trà lại được gọi là chè. Có thể gốc của trà mạn là cây chè nên có chè xanh, chè tươi và hình như cũng có liên quan đến cái chén đựng nước chè. Đó là loại chén sứ màu trắng dân tình vẫn gọi là chén quả hồng. Lúc đó giá một chén nước chè là 5 xu tiền của Việt Nam dân chủ cộng hòa. Trải qua hai cuộc đổi tiền năm 1978 (thống nhất trong cả nước dùng một loại tiền) và năm 1985, giá cốc nước trà bây giờ là 3 ngàn đồng. Vật đựng nước  cũng không dùng chén sứ nữa mà dùng cốc thủy tinh. Và tất nhiên chẳng ai gọi những quán nước đó bằng tên quán chè chén nữa. Vật đổi sao rời, thiên hạ tiến lên hiện đại, dân tình cách mạng nhiều thứ nhưng lạ là các quán nước vỉa hè hình thức thay đổi không mấy đáng kể. Một chiếc bàn gỗ được đóng theo lối tủ có vách che và cánh cửa để mở, kê thò thụt nép sát vào tường nhà hoặc là một phần ngõ nhỏ. Xôm hơn là chễm trệ ở cửa ra vào đối với những quán nước mà chủ nhân chính là người sở hữu ngôi nhà. Trên mặt bàn đựng vài lọ kẹo bánh cùng với một số mặt hàng đơn giản khác. Ghế ngồi đa phần là những chiếc ghế gỗ con con được đóng bằng các loại gỗ tạp, thải loại như vỏ thùng hàng hoặc gỗ tiết kiệm, chắp vá. Sau này thì ghế nhựa thay thế. Hình thức thì thế nhưng nội dung cách thức bán quán nước bây giờ lại có nhiều điểm khác biệt so với ngày trước.

Advertisement

Phật (Truyện cực ngắn)

Cô hoa hậu đăng quang ở tuổi đôi mươi luôn xuất hiện trong những cuộc từ thiện lớn. Mơn mởn. Xinh đẹp. Nõn nường. Ai cũng bảo xứng đáng quá. Mặt như trăng rằm kìa. Nhân hậu lắm, đức độ lắm cái mặt đó, việc làm đó. Chỉ mươi năm sau cái mặt ấy bị bóc đi hết phần thánh thiện trơ ra lớp phấn son hàng hiệu đắt tiền để lộ đủ tham sân si khiến cô trôi tuột mọi thứ, cả giời cho lẫn người tặng.

Chưa đọc xong cái tin về cô hoa hậu mình ngưỡng mộ đã thấy tê tái buồn. Ngày đó nhiều người bảo cô có khuôn mặt Phật, tấm lòng Phật. Gặp cô dăm lần trong các lễ lạt. Một lần viết về những việc cô làm. Giờ ào ụp tất cả. Cuộc đời là thế này đây. Cố víu vào những tấm gương để níu kéo điều thiện nhưng điều thiện ngày một hiếm hoi, xa xỉ. Đỉnh cao và vực sâu chỉ gang tấc. Bỗng mưa ràn rạt quất. Lên kính phóng xe như điên. Mù mịt người xe. Những khuôn mặt người nhấp nhoảng trong màn mưa ảo mờ như những khuôn mặt ma. Toàn ma chứ làm gì có người, đừng nói Phật. Thôi chết bị ám rồi. Sụp đổ thần tượng cũng đừng bi lụy quá thế chứ. Ngã rẽ cầu vượt. Đèn đỏ. Đạp phanh. Cả rừng người rùng rùng đỗ lại. Vẫn những khuôn mặt chập chờn.  Chợt thấy cô bé tuổi mươi lăm áo mưa kín mít bên cạnh dựng vội xe đạp chạy xé nước vào lề đường. Ở chân cầu một cậu bé tàn tật, chân tay teo tóp ngồi thu lu run rẩy vì lạnh. Phía trước đặt cái mũ ướt đầm nước mưa lỏng khỏng vài tờ bạc lẻ. Cô bé thả vào mũ tờ bạc 5 ngàn rồi chạy về chỗ dựng xe. Bất giác nhìn thấy cậu bé đang vẫy vẫy tay cảm ơn cô bé. Hạ kính sững sờ. Khuôn mặt gầy guộc teo tóp bệnh tật nhưng nụ cười tươi rói cùng ánh mắt sáng, trong veo vẻo bất chấp mưa gió và mọi thứ khác. Cô bé nhìn sang chỗ chân cầu tay vẫy vẫy nhẹ chào cậu bé.