Khoảnh khắc xa con và lời cảm ơn

Đồ đạc ngổn ngang, hoa hoét tràn ngập nhưng nhà cửa vắng lặng. Cái đêm đầu tiên con về nhà chồng tất cả mọi thành viên đều cố thủ trong khoảnh riêng của mỗi người. Mẹ già 93 tuổi lẫn, ngủ miên man mọi ngày nhưng hôm ấy tỉnh thức luôn miệng gọi cháu. Ngọc ơi. Tiếng bà gọi cháu xao động cả những miền lặng đã tịch yên trong mình.

Bố con trong lễ ăn hỏi

Con gái bé 12 tuổi nhớ chị theo cách riêng bản thân luôn đưa ra những quyết định không thể thay đổi bằng tuyên bố xanh rờn: Từ giờ thay bằng chị, con ngủ với mẹ. Xa con đã đành giờ lại bị tước quyền đầu gối tay ấp mỗi ngày.

Buổi tối buồn quá cố nài nỉ những thành viên chủ chốt của chương trình “Cơm có thịt” cũng là những người bạn rất thân của mình đến nhà uống chén rượu để xua đi cảm giác quạnh quẽ, dù buổi trưa vừa ngồi mãi ở tiệc cưới. Không xua nổi. Nốc cật lực tưởng say mềm bất tỉnh nhân sự nhưng mắt vẫn trong tróng và đầu óc bùng nhùng vẫn rành rẽ mọi điều. Ngồi vào bàn viết định lấy công việc để quên nhưng không thể làm được gì. Những con chữ cứ chuồi chuội chuồi chuội. Nửa đêm mò vào phòng con gái. Ngồi lỳ trong đó ngắm nhìn mọi thứ. Con lật đật Nga nó chơi lúc nhỏ mắt vẫn thô lố xanh lẹt như dạo nào. Bài thơ mới làm nó trang trí lòe lẹt hổ lốn chữ tây chữ ta dán ở cánh tủ. Chiếc laptop vẫn để chế độ chờ. Vương vãi quần áo, bài vở. Ngổn ngang ở góc phòng những bọc giấy xinh xinh. Quà 20/11 của nó. Chợt bừng thức nó lớn rồi. Nó đã là một cô giáo. Sao mình cứ ủy mị nghĩ nó còn là một đứa trẻ.

Nhà mình nhiều người làm nghề giáo. Hai chị ruột dạy học đến lúc về hưu. Anh rể nhà giáo. Bố vợ nhà giáo. Nó chọn nghề giáo cũng không có gì lạ. Ngày ra trường được chuyển tiếp cao học, các thày cô có ý giữ nó ở lại làm giảng viên nó cứ vân vi rồi bảo bố quyết định hộ con. Ô hay, sao lại thế. Cả một quyết định trọng đại hướng bước đi của cả đời người, mình làm sao quyết thay con được. Mà bản thân mình, già mõ vẫn nhăng nhố, cảm tính, nóng nảy, vẫn quyết một sai hai, mỗi ngày sáng ra vẫn ân hận dày vò với lầm với lỗi. Lúc đó mình chỉ bảo con thấy thích gì thì làm nấy, bố không đủ quyền quyết hộ con được. Nó suy nghĩ rồi bảo, con yêu trẻ, bố cho con đi dạy học ngay, cao học con tính sau. Và nó thành cô giáo với ý nghĩ đơn giản như vậy.

20/11 năm kia, nó mới đi dạy được vài tháng, có một phụ huynh học sinh đến nhà chơi. Nó mừng lắm. Đó là phụ huynh đầu tiên nó được tiếp. Phụ huynh là một phụ nữ đứng tuổi. Nó ngượng ngùng tiếp khách. Một lát khách về để lại chiếc bưu thiếp. Nó mở xem và ngồi thừ ra bảo bố ơi có tiền làm sao đây. Chỉ là mấy trăm ngàn nhưng quả thật nó bối rối đến phát khóc. Mình thấy mừng. Nhà nghèo, từ nhỏ mình luôn tránh nói tiền bạc với con. Hồi lâu nó bảo con sẽ mang trả lại. Và nó viết mấy dòng thư cảm ơn kèm số tiền kia phong kín lại mang đến lớp đưa cho học sinh là con của phụ huynh đã đến nhà. Không thấy nó nhắc lại chuyện đó nữa. Đến năm nay học sinh của nó đến đầy nhà, chen chúc ríu rít. Cô trò say sưa trò chuyện. Mình thấy nó hạnh phúc với nghề nghiệp. Bảo, bữa nào con đi miền núi một chuyến. Nó trả lời ngay, con biết, trên đó khó khăn lắm, giáo viên như con rất gian khổ, ở dưới này sướng hơn nhiều. Có một sự chia sẻ cảm thông dù chỉ bằng lời nói mình cũng thấy ấm lòng.

Cô giáo Hợp trường MN Y Tý có khác gì con gái mình đâu.

Nó đi rồi. Ngay hôm sau cưới nó và chồng đi nghỉ tuần trăng mật. Quà lại mặt ngoài những thứ thuộc về thủ tục nó mua tặng mình chai rượu ngon, loại rượu mình thích. Mình và vợ trao cho nó ít tiền còm như một chút dấn vốn riêng tư chứ nhà mình chẳng có của nả để làm hồi môn cho con. Chỉ bảo mọi thứ ở nhà này, cả hai thân già bố mẹ thuộc về cả hai chị em. Nó bảo con vội quá sắp đến giờ đi, thôi để về rồi tính. Mình giật mình hỏi tính gì hả con? Cười bảo chú Thạch Hãn đặt tên cho bố Giàng A Lú là đúng. Con trả lại bố tiền chăn tạm ứng hôm trước và con cũng muốn đóng góp chút đỉnh cho gánh hàng của cô Sống Thật Chậm và quỹ bác Trần Đăng Tuấn.

Tự nhiên lúc đó mình nghĩ đến những cô giáo trẻ ở miền núi mình đã gặp. Cũng gương mặt như con mình. Tuổi tác sàn sàn như nó. Cô Hợp, Cô Trang trường Y Tý ở chung nhau trong một căn phòng như một chiếc lán dạo chiến tranh. Đồ đạc chẳng có gì. Ngày ngày các cô đến lớp cần mẫn. Những khuôn mặt như con gái mình, dạo này mình hay hình dung đến. Trong buổi tối con mình về nhà chồng, những người bạn “Cơm có thịt” của mình ngồi với câu chuyện bất tận về những chuyến đi và cả về những thày cô giáo miền núi. Mình biết họ trăn trở cho miếng thịt các cháu nhưng suy nghĩ rất nhiều về những người đang đêm ngày bám trụ vì sự nghiệp làm thày. Có cách gì để giúp được các thày cô bớt thiệt thòi, bớt gian khó. Mình không có ý định so sánh để làm gì cả. Chỉ là những suy nghĩ bất chợt lúc này trong tâm trạng ngổn ngang. Và cũng chỉ là những dòng tâm sự với con. Con gái. Từ giờ con đã vượt qua ngôi nhà của mình. Con sẽ sống cuộc sống của con. Bố già rồi, bất lực với mọi thứ, thời cuộc, sự nghiệp, sức khỏe… Chỉ mong con bất luận hoàn cảnh nào hãy cứ thật là mình như bố đã vun đắp và kỳ vọng.

Mình cảm ơn mọi người, những người bạn đã quan tâm đến đám cưới con gái mình. Cảm ơn những người bạn mới quen ở chương trình “Cơm có thịt”. Mình đã xong xuôi công việc và đã có thể bắt tay cùng các bạn đi Mường Nhé vào tuần tới.

 17/12/2011

PNT